Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Analiza porównawcza systemów prawnych funkcjonujących w Polsce i wybranych krajach OECD
Istniejący system ochrony praw twórców przez organizacje zbiorowego zarządzania (OZZ) od wielu lat poddawany jest krytyce. Na jego liczne wady wskazywały wielokrotnie organizacje pozarządowe, eksperci i samo środowisko artystyczne. Szczególnie duże wątpliwości budzi sposób, w jaki instytucje te gromadzą i dzielą środki przeznaczone na rzecz artystów.
Powszechna krytyka obecnego systemu skłoniła nas, tj. ZIPSEE „Cyfrowa Polska” oraz Fundację Republikańską, do opracowania raportu na temat funkcjonowania organizacji zbiorowego zarządzania w Polsce i w krajach należących do OECD. Dokument, który dziś publikujemy, przedstawia różne rozwiązania prawne stosowane na świecie w celu skutecznego egzekwowania majątkowych praw autorskich i podziału przychodów z nich w uczciwy sposób.
Nasze organizacje z uwagą przyglądają się systemowi zarządzania prawami autorskimi. ZIPSEE „Cyfrowa Polska” jest jego integralną częścią, zrzesza bowiem m.in. producentów sprzętu elektronicznego, którzy zgodnie z prawem odprowadzają do OZZ należną opłatę reprograficzną, rekompensującą potencjalne straty dla twórców z tzw. dozwolonego użytku. Znając funkcjonowanie tego systemu możemy stwierdzić, że istnieje pole do poprawy sytuacji artystów i użytkowników chronionych dzieł. Wystarczy przyjrzeć się choćby sprawozdaniom finansowym największej z polskich OZZ, czyli Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. W naszej opinii sposób podziału wpływów pochodzących z tantiem, ich przeznaczenie i wysokość pobieranej prowizji są nietransparentne i niesprawiedliwe. Obniża to zaufanie obywateli do państwa i OZZ oraz niepotrzebnie konfliktuje grupy twórców i odbiorców sztuki.
Uważamy, że system zbiorowego zarządzania prawami autorskimi potrzebuje reformy. Polacy oczekują od niego większej przejrzystości i mniejszej represji. Mamy nadzieję, że nasz raport będzie inspiracją do dyskusji na ten temat i stanie się impulsem do odpowiednich zmian ustawowych.
Pobierz raport „Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi”!
