Opinia do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (UD278)
27 września br. do konsultacji publicznych został przekazany przez Ministra Rozwoju i Finansów kolejny projekt ustawy deregulującej prawo gospodarcze i upraszczającej prawo podatkowe. Celem projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (UD278) jest ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej przez polskich przedsiębiorców. Mając na uwadze szczytny deklarowany cel tej ustawy, Fundacja Republikańska przygotowała opinię na temat wybranych zagadnień i norm, które znalazły się w projekcie.
Opinia została przekazana do Ministra Rozwoju i Finansów w ramach konsultacji społecznych. Poniżej pełna jej treść. Autorem opinii jest ekspert Fundacji Republikańskiej, Paweł Ludwiniak.
Zmiany legislacyjne wprowadzane w Projekcie zmian w Kodeksie Spółek Handlowych w art. 202 poprzez dodanie § 6 oraz w art. 369 poprzez dodanie § 7 w zakresie członków zarządu jak również w art. 216 gdzie po § 1 dodaje się § 11 oraz w art. 386 gdzie po § 1 dodaje się § 11 w zakresie członków rad nadzorczych implementują rozwiązanie zawarte w uchwale SN z 31 marca 2016 r., sygn. III CZP 89/15.
Oświadczenie woli o rezygnacji z funkcji członka zarządu jest jednostronną czynnością prawną, która wywołuje skutek w niej wyrażony (art. 56 k.c.). Oświadczenie woli o rezygnacji jest czynnością jednostronną, która nie wymaga przyjęcia. Dlatego też zgodnie z art. 61 § 1 Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Dlatego też oświadczenie woli o rezygnacji z funkcji członka zarządu / członka rady nadzorczej prowadzi do wygaśnięcia z mocy prawa korporacyjnego stosunku członkostwa w zarządzie / radzie nadzorczej spółki z chwilą zakomunikowania woli rezygnacji właściwemu organowi spółki lub jej reprezentantowi w sposób umożliwiający zapoznanie się z treścią złożonej rezygnacji, która nie wymaga ich akceptacji.
Proponowana zmiana jednoznacznie wskazuje komu i jaki sposób powinno zostać złożone oświadczenie o rezygnacji przez członka zarządu / rady nadzorczej, przy czym zmiana ta jest zgodna z orzecznictwem sądu.
Zmiany legislacyjne wprowadzane w Projekcie zmian w Kodeksie Spółek Handlowych w art. 193 § 4.
Teza Wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 marca 2014 r. VI ACa 1211/13 w zakresie autonomii zarządu spółki co do określenia terminu wypłaty dywidendy, stanowi, iż w wypadku nie określenia w uchwale wspólników terminu wypłaty dywidendy, zarząd spółki ma obowiązek podjąć uchwałę określającą termin wypłaty. Zachowanie zarządu powinno być na tej płaszczyźnie oceniane przez pryzmat art. 354 § 1 k.c. w zw. z art. 2 k.s.h. Zgodnie z tym przepisem dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Mając na względzie, że w zakresie wypłaty dywidendy spółka jest w relacji do wspólników dłużnikiem, zarząd – jako organ spółki – powinien podjąć stosowną uchwałę kierując się kryteriami określonymi w art. 354 § 1 k.c. Tym samym, zarząd ma autonomię co do określenia terminu wypłaty dywidendy, ale nie jest uprawniony do zaniechania podjęcia takiej uchwały. Trwałe zaniechanie podjęcia uchwały przez zarząd usprawiedliwia odpowiednie (art. 2 k.s.h.) odwołanie się do konstrukcji zobowiązań bezterminowych. Proponowana zmiana w zakresie ograniczenia terminu wypłaty nie później niż do zakończenia roku obrotowego, w którym podjęto uchwałę (z zastrzeżeniem o ile umowa spółki nie stanowi inaczej) jest kierunkiem jak najbardziej słusznym w celu polepszenia ochrony wspólników w zakresie realizacji ich praw udziałowych. Tym bardziej, iż Zarząd Spółki w obecnym stanie prawnym nie określając terminu wypłaty dywidendy i trwale zaniechując podjęcie uchwały w tym zakresie odwołuje się do konstrukcji zobowiązań bezterminowych.
Zmiany legislacyjne wprowadzane w Projekcie zmian w Kodeksie Spółek Handlowych polegające na dodaniu § 4 w art. 235 KSH
Do chwili obecnej przepisy KSH nie regulują kwestii odwołania zgromadzenia wspólników. Jednakże w doktrynie przyjmuje się że zgromadzenia wspólników może zostać odwołane, co jest zgodne również z orzecznictwem.
Sąd Najwyższy w Wyroku z dnia 3 kwietnia 2009r. (Sygn. akt II CSK 604/08) postawił tezę, iż pomimo braku w przepisach KSH wyraźnego przyznania uprawnienia do odwołania zgromadzenia wspólników spółki z o.o. jej zarządowi, okoliczności faktyczne sprawy mogą prowadzić do uznania takiej czynności za zgodną z prawem.
W wyroku tym przytoczono dwa stanowiska:
- Zgodnie z jednym ze stanowisk, odwołanie zgromadzenia może zostać dokonane tylko przez podmiot, który je zwołał, a dodatkowo musi on dokonać tego w takim samym trybie jak wcześnie zwołał zgromadzenie. W przypadku, gdy zastosowanie do odwołania takiego samego sposobu, w jaki ogłoszono zwołanie zgromadzenia, jest niemożliwe, wówczas należy dopuścić także ewentualność jego odwołania za pomocą tych środków, które zapewnią uzyskanie przez wspólników czy akcjonariuszy tej informacji.
- Według innego, bardziej restryktywnego stanowiska odnośnie odwoływania zgromadzeń, zwołanie zgromadzenia przez spółkę stanowi złożenie przez nią oświadczenia woli. Oświadczenie woli może zostać odwołane tylko w trybie uregulowanym w art. 61 zd. 2 k.c. Odwołanie powinno więc po pierwsze dotrzeć do adresata jednocześnie lub wcześniej od oświadczenia o zwołaniu zgromadzenia, a drugie odwołanie jest możliwe jedynie za zgodą adresata, jeżeli dotarło już do niego oświadczenie o zwołaniu zgromadzenia.
W związku z powyższym należy pozytywnie ocenić zaproponowane zmiany legislacyjne.
Zmiany legislacyjne wprowadzane w Projekcie zmian w Kodeksie Spółek Handlowych w art. 231 uchyla się § 4
Uchylenie § 4 w art. 231 KSH spowoduje ograniczenie „rygoryzmu” prawnego w zakresie potrzeby zwoływania obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników w zakresie o którym mowa w art. 231 § 2 i 3 co należy uznać za krok w dobrym kierunku zdejmującym z przedsiębiorców część wymogów formalnych.
Zmiany legislacyjne wprowadzane w Projekcie zmian w Kodeksie Spółek Handlowych w art. 243 § 2 oraz art. 421 § 3
Zmiana art. 243 § 2 oraz art. 421 § 3 KSH spowoduje pewne usprawnienie działalności przedsiębiorcy (pełnomocników). Dotychczasowy przepis stanowi iż „Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do księgi protokołów.”, przy czym jednym z rozwiązań takiego stanu rzeczy w sytuacji gdy pełnomocnik posiadał tylko jeden egzemplarz pełnomocnictwa było poświadczanie pełnomocnictwa za zgodność z oryginałem u notariusza i dołączanie takiej kopii do księgi protokołów. Nadanie (co do zasady) notarialnie poświadczonemu odpisowi mocy oryginału umożliwia posługiwanie się dokumentem w wielu miejscach jednocześnie, w sytuacji, gdy dysponujemy jednym oryginałem takiego dokumentu.
Proponowaną zmianę można ocenić jako pomocną, aczkolwiek nie „przełomową” z punktu widzenia pełnomocnika.
