Relacja z X Kongresu Republikańskiego
8 kwietnia 2017 roku w Warszawie odbył się X Kongres Republikański. Tego dnia Teatr Palladium, który gościł nasze wydarzenie, odwiedziło przeszło dwieście republikanek i republikanów. Zapraszamy do zapoznania się z relacją z naszej imprezy!
Kongres rozpoczął się od oficjalnego powitania, wygłoszonego przez prezesa Fundacji Republikańskiej, Marka Wróbla. W swojej mowie wskazał on role, które pełni ruch republikański w szeroko pojętym obozie prawicy. Jak zauważył, jest to think-tank, środowisko polityczne i kuźnia kadr. Choć ruch przyjmuje różne formy organizacyjne, takie jak Stowarzyszenie i Fundacja, na razie nie istnieją warunki, aby stał się partią polityczną.
Obrady rozpoczęły się od wystąpienia wicepremiera i ministra kultury, prof. Piotra Glińskiego. Premier w swoim przemówieniu przeanalizował temat zgody narodowej z różnych punktów widzenia, m.in. politologicznych, socjologicznych i psychologicznych. Zwrócił również uwagę, że poszukiwanie zgody z przeciwnikiem jest często przeciwskuteczne politycznie – niezgoda jest bowiem paliwem dla naturalnego sporu między partiami. Z tej perspektywy, jak zauważył prof. Gliński, trudno oczekiwać osiągnięcia pełnego konsensusu pomiędzy różnymi środowiskami politycznymi, a należy się raczej skupić na wykluczaniu kolejnych pól z konfliktu.
Następnie na scenie pojawił się Mariusz Staniszewski, ustępujący redaktor naczelny „Rzeczy Wspólnych”. Opowiedział on o temacie przewodnim („Koniec lewicowej dyktatury”) i zawartości najnowszego (#24) numeru naszego kwartalnika. Ze względu na objęcie funkcji wiceprezesa Polskiego Radia, będzie to najprawdopodobniej ostatnie wydanie „Rzeczy Wspólnych” pod rządami Mariusza Staniszewskiego. Cała sala podziękowała mu za jego dotychczasowy trud gromkimi brawami.
Właściwa część X Kongresu Republikańskiego podzielona została na trzy bloki. Pierwszy z nich, 
zatytułowany „Dobra zmiana – Polska tu i teraz”, rozpoczął się od prezentacji dr. hab. Jacka Zaleśnego z Uniwersytetu Warszawskiego. Wykład poświęcony był roli opozycji parlamentarnej w różnych państwach świata. Prezentacja była wstępem do dyskusji o poszukiwaniu zgody narodowej, rozumianej jako szeroko uzgodnionej racji stanu, wyłączonej z bieżącego konfliktu politycznego. Mimo naszych starań, nie udało nam się ściągnąć do debaty przedstawicieli opozycji. W panelu wzięli udział: Marcin Horała (poseł Prawa i Sprawiedliwości), Piotr Zaremba (zastępca redaktora naczelnego tygodnika „wSieci”) i prof. Andrzej Zybertowicz (doradca Prezydenta RP), a moderował go Mariusz Staniszewski. Zarówno w tej dyskusji, jak i we wcześniejszym wykładzie prof. Glińskiego, niezmiennie przebijał się motyw „minimum patriotycznego”, które prof. Zybertowicz zdefiniował jako zgoda co do najważniejszych i najbardziej podstawowych cech tożsamości historycznej i kulturowej Polaków. Zdaniem dyskutujących, bez tych cech niemożliwe jest w ogóle wzajemne zrozumienie i dojście do jakiegokolwiek kompromisu.
Druga część pierwszego bloku dotyczyła oceny dotychczasowych działań rządu „dobrej zmiany” z pozycji republikańskiej. Usystematyzowania tematu podjął się Radosław Żydok (koordynator projektów Fundacji Republikańskiej), który w swojej prezentacji podzielił wdrożone (i wdrażane) rozwiązania na kilka warstw: aksjologiczną (postawienie na rodzinę i bezpieczeństwo), kierunkową i praktyczną. Obok nich, jak wskazał Żydok, stoi jeszcze jedna grupa działań – konsolidacja władzy, czyli wszystkie te czyny, bez których niemożliwe byłoby przechwycenie sterów państwa. Zwrócił on także uwagę na tzw. efekt Kamińskiego-Ziobry, czyli poprawę wyników spółek skarbu państwa i budżetu bez widocznej podstawy ekonomicznej, a wynikającą raczej z mniejszego marnotrawstwa i kradzieży. Z drugiej strony, powoduje on również spowolnienie inwestycji publicznych ze względu na strach przed oskarżeniem o korupcję.
Po prezentacji odbyła się dyskusja, którą moderował Marek Wróbel. Paweł Lewandowski (wiceminister kultury) wskazywał na to, że nowy rząd w końcu zaczął na serio realizację prawa i polityk, które istnieją od dawna, ale nie były wdrażane. Wśród przykładów wymienił m.in. uszczelnienie podatków i dekomunizację prawa (oczyszczanie ustaw z PRL-owskich pozostałości). Bartosz Marczuk (wiceminister rodziny) zauważył natomiast, że nowy rząd dokonał przewartościowania działania państwa i postawił rodzinę na pierwszym miejscu listy priorytetów – stąd programy Rodzina 500+ i przygotowywane Mieszkanie+. Pozostawienie decyzji o przeznaczeniu tych pieniędzy w rękach rodziców to, jego zdaniem, przejaw republikańskiego stosunku (zaufania) państwa do obywateli.
Blok „Faktyczne słabości Polski – Kierunki zmian niezbędnych i możliwych” składał się z czterech prezentacji i jednej debaty. Prezentacje miały wskazać te obszary działania państwa, które najpilniej potrzebują głębokich, systemowych reform. Były to odpowiednio: przerośnięty i nieefektywny sektor finansów publicznych (prezentacja Marka Kułakowskiego ze Stowarzyszenia KoLiber), zdecentralizowane i chaotyczne finansowanie służby zdrowia przez instytucje państwowe (dr Marek Woch, prezes Centrum Społecznej Demokracji), słaba kontrola państwowa i delegacja władztwa skutkująca monopolami (Dominik Mazur, Fundacja Republikańska) oraz niefunkcjonalne centrum administracyjne rządu (ponownie Radosław Żydok).
W dyskusji na temat kierunku i sposobu przeprowadzania wspomnianych reform wzięli udział: Marcin Chludziński (prezes ARP, p.o. prezesa PZU), dr Marek Dietl (doradca Prezydenta RP, członek zarządu Instytutu Sobieskiego), dr hab. Anna Młynarska-Sobaczewska (prof. INP PAN, członek zarządu Fundacji Republikańskiej) oraz Witold Stoch (Stowarzyszenie KoLiber), a moderował ją Marek Wróbel. Smutną konstatacją była uwaga dr. Dietla, że gruntowne reformy da się przeprowadzać tylko na początku kadencji. Mimo to uczestnicy wykazali pewien optymizm. Zdaniem wszystkich panelistów, klimat polityczny dla reform się poprawia, a już teraz wiele instytucji działa lepiej, co po części wynika z samego efektu ich „przewietrzenia”, a po części – z innej mentalności (bardziej propaństwowej) nowej ekipy rządzącej.
Ostatni blok części oficjalnej rozpoczął się około godziny 17. Dyskusję o polskiej polityce zagranicznej poprzedziły dwie prezentacje. Arkadiusz Regiec (prawnik, prezes Beesfund) przedstawił potencjalne scenariusze, które dla Polski może wygenerować zmiana sytuacji geopolitycznej na świecie. Jego zdaniem, konflikt Stanów Zjednoczonych z Chinami jest nieubłagany, a Polska, jeśli się w nim odpowiednio ustawi, może znacznie wzmocnić swoją pozycję międzynarodową i rozpocząć swój nowy Złoty Wiek. Grzegorz Kędzia (radny miasta Brzeziny, Stowarzyszenie Republikanie) opisał natomiast potencjał współpracy Polski z państwami regionu Międzymorza na trzech polach: handlowym, wojskowym i infrastrukturalnym. Na chwilę obecną jest on słabo wykorzystywany, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby wspólnie rozwijać interesy i tym samym zacieśniać więzi sojusznicze. Jako przykład takiego pola współpracy infrastrukturalnej, Kędzia wskazał trasy Via Carpathia i Rail Baltica.
Po prezentacjach Marcin Kacperek (dyplomata związany ze środowiskiem republikańskim, moderator) zaprosił do dyskusji na temat pragmatyzmu w dyplomacji dr. Pawła Kowala (byłego wiceministra spraw zagranicznych), Pawła Musiałka (członka zarządu Klubu Jagiellońskiego), Krzysztofa Raka (dyrektora Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej) oraz Annę Siarkowską (posłankę koła poselskiego „Republikanie”). Przez blisko godzinę analizowali oni dostępne sposoby, przy pomocy których Polska mogłaby lepiej realizować swoją rację stanu w przestrzeni międzynarodowej. Chociaż projekt Międzymorza faktycznie ma przed sobą więcej przeszkód niż szans, zdaniem naszych gości jest to ciekawe i wartościowe uzupełnienie stosunków z państwami Europy Zachodniej. Jego realizacja mogłaby wzmocnić naszą pozycję, a niekoniecznie musi oznaczać rezygnacji z dotychczasowych priorytetów.
Część oficjalna zakończyła się około godziny 18:30 podziękowaniami dla wszystkich uczestników za obecność na X Kongresie Republikańskim. Specjalne wyrazy wdzięczności skierowaliśmy do najhojniejszych darczyńców, którzy wsparli zbiórkę na stronie OdpalProjekt największymi wpłatami.
W części nieoficjalnej odbył się wyjątkowy konkurs, wzorowany na znanej wszystkim „Familiadzie”. W naszej wersji nosił on tytuł „Reptiliada”. Do konkursu wykorzystaliśmy ankiety rozprowadzone na początku Kongresu wśród wszystkich uczestników. Uczestnicy „Reptiliady” musieli zgadnąć najpopularniejsze odpowiedzi ankietowanych na takie pytania, jak: kto jest największym wrogiem republiki, jakie zwierzę najlepiej symbolizuje republikanów, ile powinien zarabiać „na rękę” wiceminister oraz kto jest liderem opozycji :). Bawiliśmy się wspólnie przez ponad godzinę, a ostatecznymi zwycięzcami została drużyna „Prawych” w składzie: Karol Jagliński, Robert Nowak, Mateusz Siepielski i Krzysztof Zając, która nieznacznie prześcignęła „Koszernych”: Michała Połuboczka, Pawła Skoczowskiego, Iwonę Szatkowską i Michała Świerczewskiego.
Teatr Palladium gościł nas do godziny 23. Później przenieśliśmy się piętro niżej do klubu Hybrydy… ale to już zupełnie inna historia! 🙂
Zbiórka funduszy na X Kongres Republikański
Kongres został sfinansowany poprzez crowdfunding i sprzedaż biletów na miejscu. W zbiórce udział wzięło 141 osób, które za pośrednictwem portalu OdpalProjekt.pl wpłaciły łącznie 27.810 zł. Serdecznie dziękujemy wszystkim darczyńcom! Każdy zakupiony bilet-cegiełka jest wyrazem solidarności z naszym środowiskiem i zaufania do działalności, którą prowadzimy w Fundacji Republikańskiej.
Szczególne podziękowania kierujemy do najhojniejszych darczyńców X Kongresu Republikańskiego. Oto oni:
Arkadiusz Lefanowicz, Arkadiusz Regiec, Michał Szaniawski
Henryk Ciosmak, Maciej Maciołek, Rafał Pawełczyk, Tomasz Szlązak, Marek Zaczek
Karol Jagliński, Jacek Kędzior, Mariusz Kuźma
Specjalne podziękowania kierujemy również do wszystkich anonimowych darczyńców. Pamiętamy i myślimy o was ciepło! 🙂
Podziękowania dla wolontariuszy
Szczere i gorące podziękowania składamy również wolontariuszom, których praca przy X Kongresie Republikańskim sprawiła, że całe wydarzenie zakończyło się sukcesem. Oto lista chwały:
- Jakub Białecki
- Joanna Bilecka
- Monika Kot
- Tadeusz Mroziuk
- Krzysztof Osiński
Dziękujemy!
Zespół organizatorów
- Beata Filipowicz-Gutkowska
- Dominik Mazur
- Łukasz Mróz
- Maria Wojas
- Marek Wróbel
- Radosław Żydok
