„Finansowanie jednostek samorządu terytorialnego”. Nowy raport Fundacji Republikańskiej
W tym roku upływa kadencja samorządów terytorialnych. Rozpoczyna się gorący okres przedwyborczy, w którym debata publiczna ulegnie intensyfikacji. Rozliczanie rządzących i przedstawianie własnych planów przez opozycję jest podstawowym elementem kampanii wyborczej.
Środowisko skupione wokół Fundacji Republikańskiej dostrzega pewne słabości tej dyskusji, szczególne w konfrontacji z prawdziwymi możliwościami realizacji obietnic wyborczych złożonych podczas kampanii. Często bezkarne obiecywanie złotych gór bierze się z wciąż niskiej wiedzy na temat funkcjonowania samorządu w Polsce. Co więcej, wiedzy tej często brakuje również samym kandydatom, a nawet aktywnym samorządowcom.
Wobec tak zidentyfikowanych braków zespół Fundacji Republikańskiej podjął się badania kluczowego dla działalności jednostek samorządowych obszaru, jakim są finanse. Analiza objęła uwarunkowania prawne i faktyczny stan gospodarki budżetowej w jednostkach wszystkich szczebli. Badanie objęło obecny stan finansów samorządów, ze szczególnym uwzględnieniem ich dochodów, wydatków bieżących oraz wydatków majątkowych, a także perspektyw na przyszłość, które wiążą się z poziomem zadłużenia i możliwościami inwestycyjnymi.
Szczególnie wiele uwagi poświęcamy zadłużeniu jednostek samorządu terytorialnego. Jak wskazały analizy zespołu Fundacji Republikańskiej, uwarunkowania związane z dopuszczalnym poziomem długu w samorządach są dziś dla nich najpoważniejszym wyzwaniem rozwojowym. Jeśli sobie z nim nie poradzą, nie będzie możliwe skorzystanie z możliwości, które daje aktualna perspektywa budżetowa Unii Europejskiej na lata 2014–2020.
Dostrzegalne jest też silne uzależnienie inwestycji samorządów od środków unijnych. Zmniejszenie się strumienia tych funduszy bardzo istotnie ograniczyło wydatki inwestycyjne jednostek samorządu terytorialnego w ostatnich latach. Dalszy rozwój wymaga jeszcze lepszego radzenia sobie z możliwościami i ograniczeniami, które generuje otoczenie prawne. Mamy nadzieję, że poniższy raport przyczyni się istotnie do lepszego zrozumienia posiadanych narzędzi i skuteczniejszego ich wykorzystywania.
Niniejszy raport powstał we współpracy z Federacją Przedsiębiorców Polskich. Fundacja Republikańska dołożyła wszelkich starań, aby był on bezstronny i obiektywny, a zleceniodawca nie miał wpływu ani na tezy, ani na wymowę opracowania.
