„Główne wyzwania dla Polski” – relacja z debaty
Jakie są najważniejsze wyzwania dla Polski i czy nasz kraj jest w stanie sobie poradzić ze stworzeniem spójnej strategii na przyszłość? Takie pytania zadali sobie uczestnicy debaty „Rzeczy Wspólnych”, która odbyła się w piątek w Cafe Niespodzianka. Uczestnikami debaty byli Rafał Antczak z Deloitte Polska, dr Łukasz Hardt z wydziału nauk ekonomicznych UW, oraz Marcin Chludziński: prezes Fundacji Republikańskiej. Spotkanie poprowadził Mariusz Staniszewski – redaktor naczelny „Rzeczy Wspólnych”.
Wnioski z debaty nie napawają optymizmem – nasz kraj nie ma pomysłu na swoją przyszłość, co do tej tezy zgodzili się wszyscy paneliści. Jakie jednak powinny być cele, które mamy sobie postawić? Według Marcina Chludzińskiego Polska powinna charakteryzować się dwiema cechami: sterownością i podmiotowością. Miarą naszych sukcesów nie może być ilość wydanych unijnych pieniędzy, tak jak było do tej pory, ale stałe wzmacnianie naszej pozycji i zabezpieczanie naszych interesów w Europie. Jako przykład podał niemiecką politykę lobbowania w sprawie odnawialnych źródeł energii, do wykorzystania których są potrzebne technologie opanowane przez niemieckich producentów. Polska musi także stać się atrakcyjnym miejscem dla biznesu, zarówno lokalnego jak i zagranicznego. Tą opinię podziela także Rafał Antczak, który właśnie w dysfunkcjonalności sektora publicznego identyfikuje problemy z działaniem państwa. Zwraca on uwagę, że polski sektor prywatny nie ma problemów i radzi sobie bardzo sprawnie, zwłaszcza porównując go do naszych wschodnich i południowych sąsiadów.
Co jednak zrobić by zmodernizować Polskę? Zdaniem Łukasza Hardta bardzo trudno odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie, bo ekonomia to nie fizyka i nie ma określonej relacji przyczyna – skutek. Dlatego możemy jedynie dosyć ogólnie zarysowywać kierunki działania, w których powinniśmy zmierzać, by zmodernizować Polskę. Jego zdaniem wielkie projekty modernizacyjne nie mają szans na realizację, należy działać techniką „wirusów modernizacji”, to jest małych zmian, które jednak wpływają na znacznie szerszą rzeczywistość. Z tą opinią zgodził się też Marcin Chludziński – dekonstrukcja ograniczającego systemu powinna się odbywać metodą wyjmowania drobnych cegiełek. Obawę wobec rewolucyjnych planów wyraził również Rafał Antczak, mówiąc, że efekty takich działań są nieprzewidywalne i niebezpieczne.
Wszyscy z panelistów zwracali uwagę jak istotny dla osiągania wskazanych celów jest system edukacji. Zmiany powinny rozpocząć się od najwcześniejszych lat nauki poprzez wprowadzenie bonu edukacyjnego na dziecko, który usprawniłby system oświaty. Następnie należy usprawnić uczelnie wyższe, by ich praca owocowała innowacjami, które mogą zostać wykorzystane przez przedsiębiorców. „W obecnym modelu uczelniom opłaca się tworzyć habilitacje, a nie innowacje” – mówił dr Łukasz Hardt, wskazując na bolączki obecnego stanu rzeczy.
O ile wśród dyskutantów panowała zgodność co do konieczności zmniejszenia wpływu państwa na życie obywateli, o tyle skala tego procederu budziła już wątpliwości. Zarówno Hardt jak i Chludziński widzą aktywną rolę państwa w kształtowaniu gospodarki, tak aby była ona jak najbardziej konkurencyjna na światowym rynku. Łukasz Hardt przypomniał, że jeden z najbardziej rozwojowych i dochodowych pomysłów biznesowych ostatnich dekad czyli algorytm wyszukiwarki Google powstał przy udziale wsparcia ze środków publicznych. Entuzjazmu co do roli państwa nie podzielał jednak Rafał Antczak z Deloitte, skupiając się raczej na zmniejszeniu administracji i umożliwieniu przedsiębiorcom swobodnego działania. Jak zauważył w naszych warunkach nie ma miejsca na powielenie modelu „azjatyckich tygrysów”, bo nie możemy sobie pozwolić na stworzenie systemu oligarchicznego jak miało miejsce to w Korei ani na kradzież patentów, z czego z kolei słyną Chińczycy.
Przed Polską jak widać jeszcze długa droga, naszpikowana wytężoną pracą aby wybić się na podmiotowość i stawić czoło naszym wyzwaniom. Musimy także nauczyć się sztuki kompromisu, by w imię krótkowzrocznych partykularyzmów nie zaprzepaścić dalekosiężnych celów.
wkrótce relacja wideo.
